در سال‌های اخیر، الزام ارائه کد ملی در برخی خریدها و خدمات باعث ابهاماتی در میان مردم شده است. این مقاله به بررسی خریدهایی می‌پردازد که طبق قوانین، نیازی به ارائه کد ملی ندارند و به توضیح موارد قانونی مرتبط می‌پردازد.
۱. خرید کالاهای روزمره و مصرفی
برای خرید اقلام مصرفی مانند مواد غذایی، پوشاک، لوازم آرایشی، و وسایل خانگی، ارائه کد ملی ضرورتی ندارد. طبق ماده ۳۷ قانون تجارت الکترونیک، حریم خصوصی افراد در خرید کالاهای معمولی باید حفظ شود و فروشنده حق ندارد اطلاعات شخصی خریدار را بدون دلیل قانونی درخواست کند.
۲. خرید کالاهای با ارزش پایین
معمولاً برای خریدهایی که ارزش مالی کمی دارند، مانند خرید از سوپرمارکت‌ها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا خرید اینترنتی اقلام کوچک، نیازی به ارائه کد ملی نیست. دستورالعمل‌های مربوط به سامانه‌های مالیاتی نیز تأکید دارند که دریافت اطلاعات هویتی مشتری تنها برای تراکنش‌های مالی بزرگ‌تر از آستانه مشخص الزامی است.
۳. پرداخت نقدی
هنگام پرداخت نقدی، ارائه کد ملی الزامی ندارد. براساس قوانین مبارزه با پولشویی، تنها در تراکنش‌های بانکی یا مبادلات مالی مشکوک نیاز به ثبت اطلاعات هویتی وجود دارد. به همین دلیل، خریدهای نقدی ساده تحت این قوانین قرار نمی‌گیرند.
۴. خریدهای غیررسمی یا بازارهای محلی
در بازارهای سنتی، مانند بازارهای محلی یا دستفروشان، که معاملات به‌صورت مستقیم بین فروشنده و خریدار انجام می‌شود، ارائه کد ملی معمول نیست. قانون نیز تصریح نکرده است که این نوع خریدها شامل مقررات خاصی برای ثبت اطلاعات خریدار باشند.
۵. خرید خدمات بدون ارتباط مالی
برای برخی خدمات عمومی که ارتباط مستقیمی با مسائل مالی ندارند، مانند مراجعه به کتابخانه‌های عمومی یا استفاده از امکانات شهری، نیازی به ارائه کد ملی نیست. این موارد طبق قانون مدیریت خدمات کشوری، از الزامات احراز هویت معاف هستند.
چه زمانی ارائه کد ملی الزامی است؟
در مقابل، برخی خریدها و معاملات نیازمند ثبت کد ملی هستند. به‌عنوان مثال:
- خرید املاک و خودرو (طبق قانون مبارزه با پولشویی).
- افتتاح حساب بانکی یا معاملات بالای حد نصاب مالیاتی.
- ثبت‌نام برای دریافت یارانه یا خدمات دولتی.
چرا دانستن این موضوع اهمیت دارد؟
آگاهی از حقوق خود به شما کمک می‌کند تا در مقابل درخواست‌های غیرقانونی برای ارائه اطلاعات هویتی مقاومت کنید. همچنین، حفظ حریم خصوصی در خریدهای روزمره می‌تواند امنیت شخصی و مالی شما را تضمین کند.
نیازی نیست در تمامی خریدها، کد ملی خود را ارائه دهید. تنها در موارد خاصی که قانون به صراحت مشخص کرده است، ارائه این اطلاعات ضروری است. رعایت حریم خصوصی و آگاهی از قوانین، ابزار مهمی برای هر شهروند محسوب می‌شود.
